Greve Johan Fredrik Aminoff

Johan Fredrik Aminoff, kenraalimajuri, presidientti, kreivi.

Johan Fredrik Aminoff oli seitsemän vuoden ikäinen, kun hänet merkittiin isänsä, ratsumestari Fredrik Aminoffin toimesta vapaaehtoisena Uudenmaan rakuunarykmentin luetteloihin. Ruotsin ja Venäjän välisen sodan sytyttyä 1788 Aminoff seurasi kuningas Kustaa III:ta Suomeen. Hän kunnostautui Brobyn, Utin, Liikkalan ja Pirttimäen taisteluissa keväällä 1790. Aminoff korotettiin kuninkaan kenraaliadjutantiksi, ylennettiin everstiksi armeijassa sekä nimitettiin Porin rykmentin komentajaksi 8.5.1790.

Kun Suomen sota alkoi helmikuun lopulla 1808, kenraali Aminoff määrättiin Suomessa olevan sotaväen ylipäällikön, jalkaväenkenraali, kreivi Wilhelm Mauritz Klingsporin neuvonantajaksi ja esikuntapäälliköksi.

Aminoff - useiden muiden suomalaissyntyisten upseerien lailla - jäi pysyvästi asumaan kotimaahansa ja siirtyi näin Venäjän keisarikunnan alamaiseksi. Aminoff johti 1810 Pietarissa suomalaista upseerilähetystöä, joka anoi keisari Aleksanteri I:ltä suomalaisupseerien taloudellisen aseman turvaamista. Keisari suhtautui myötämielisesti anomukseen, ja Aminoff pyysi eroa Ruotsin armeijan sotapalveluksesta, joka hänelle myönnettiin 26.6.1810.

Aleksanteri I mieltyi Aminoffiin, joka kutsuttiin 6.11.1811 Suomen asiain komitean jäseneksi Pietariin ja sai 31.12.1811 salaneuvoksen arvon. Ilmeisesti vanhoillista keisaria miellytti Aminoffin johtamistapa, sillä hänelle myönnettiin presidentin arvo 26.12.1823. Aminoff hoiti sijaiskanslerin tehtävää, kunnes akatemia Turun palon jälkeen siirrettiin Helsinkiin, ja sai eron tehtävästä 26.12.1827. Tämän jälkeen Aminoff vetäytyi yksityiselämään Riilahden kartanoon Bromarviin.

/////

Johan Fredrik Aminoff, Synt. Bromarvissa 26.1.1756. Vht: ratsumestari Fredrik Aminoff († 1797) ja hänen 1. puolisonsa Maria Elisabet Rotkirch. — Varmentamattoman tiedon mukaan harjoittanut opintoja Turun akatemiassa. — Voluntaari Uudenmaan ja Hämeen läänin rakuunarykmentissä 1763. Hovipoika kuninkaan hovissa 1770–71. 2-adjutantti leskikuningattaren henkirykmentissä 1772, vänrikki 1773. Siirto henkikaartiin s.v., 2-adjutantti s.v., luutnantti 1775, armeijankapteeni 1777, alikapteeni 1781, kapteeni 1782, everstiluutnantti 1787. Kenraaliadjutantti, armeijaneversti ja Porin läänin jalkaväkirykmentin komentaja 1790, erotettu ja tuomittu kuolemaan 1794. Armahdettu ja otettu uudestaan palvelukseen 1796, Porin läänin jalkaväkirykmentin komentaja 1798, armeijankenraalimajuri 1799, ero 1810. Vapaaherra 1808. Suomen asiain komitean jäsen Pietarissa 1811, ero 1814. Salaneuvos 1811. Kreivi 1819. Turun akatemian sijaiskansleri 1821, ero 1827. Presidentin arvonimi 1823. Omisti mm. Bromarvin Riilahden. † Bromarvissa 30.3.1842.

/////

Johan Fredrik, friherre Aminoff (ej introd.), finsk friherre och greve

Född 1756 i Rilaks. Volontär vid Nylands dragonregemente 1763. Page hos konung Adolf Fredrik 1770. Adjutant vid änkedrottningens livregemente 1772. Fänrik vid änkedrottningens livregemente 1773. Fänrik vid livgardet 1773. Löjtnant 1775. Stabsadjutant av flygeln och kapten i armén 1777 kapten vid livgardet 1781 överadjutant.

Generaladjutant av flygeln och överstelöjtnant i armén 1787. RSO 1789. Överste för Björneborgs regemente 1790. Avsked därifrån 1794. Generaladjutant och överste i armén 1796. Åter chef för Björneborgs regemente 1798. Generalmajor i armén 1799. KSO 1801 KmstkSO 1808.

Svensk friherre 1808 (ej introducerad). Avsked ur svensk tjänst 1811.

Ledamot i kommittén för finska ärendena 1811-1814. Finskt geheimeråd 1811. Erhöll stadfästelse på sin friherrliga värdighet 1812 (introducerad 1818, med sina söner på riddarhuset i Finland under n:o 25 bland friherrar). Ordförande i den kejserliga kommissionen för reglerandet av den akademiska lagstiftningen och administrationen 1814. Entledigad från ledamotskapet i kommittén för finska ärenden 1814.

Finsk greve 1819 med succession på äldste sonen, son efter son (introducera 1821 med äldste sonen på finska riddarhuset under n:o 5 bland grevar).

Vice kansler för Åbo akademi 1821 presidents n. h. o. v. 1823. Avsked från kanslersbetattningen 1827.

Död 1842 på Rilaks. Han var inblandad i Armfeltska sammansvärjningen under förmyndarregeringen 1792-1796 och dömdes till livstids fängelse på Karlstens fästning men blev sedermera frikänd eller benådad.

• http://www.historiesajten.se/visainfo.asp?id=130
• http://runeberg.org/sbh/aminjofr.html
• http://www.yle.fi/elavaarkisto/artikkelit/kartanokeitoksia_riilahde...
• http://www.sukuhistoria.fi/sshy/kirjat/Kirkonkirjat/fagervik/syntyn...
• Riilahden kokoelma III - Vankeusajan päiväkirja 1794-1796, jakso 1; Kansallisarkisto: http://digi.narc.fi/digi/view.ka?kuid=72663264 / Viitattu 3.10.2019
  
  

Граф Иоганн Фридрих Аминов
Аминов, Иоганн Фридрих — генерал-майор шведской службы, сыгравший довольно видную роль в истории Финляндии, после завоевания ее Россией.
А. род. в Финляндии в 1756 г. По окончании средн. образования и непродолж. пребывания в Абосском унив., он был зачислен пажом к шведскому королю Густаву III. Благодаря своей красивой наружности и прекрасным манерам, он имел при дворе большой успех, быстро двигался в офицерск. чинах и сделался приближенным короля. После смерти своего покровителя он вместе с другими поклонниками Густава III, так называемыми "Густавианами", подвергся преследованию; за непочтительный отзыв в частн. переписке о новом правительстве А. арестовали и присудили к смерт. казни, которая была замена заключением в крепости, где он и содержался в течение 4 л.; в 1796 г. А. был помилован, и ему были возвращены все права: дворянство, чины и имение.
Во время войны 1808 г. генерал-майор А. состоял в штабе главнокомандующего швед, войсками генер. бар. Клингспора. Он оставил об этой войне весьма интересные записки, из которых видно, что еще при самом объявлении кампании он предвидел потерю Финляндии и безнадежность борьбы против подавляющих сил России, чем, вероятно, и объясняется недостаток энергии в его действиях, как ближайшего советника главнокомандующего. Между прочим, А. возражал и против вовлечения населения в народную войну, дабы не предавать жителей всем бедствиям мщения русских. Несмотря на это, когда Клингспор одно время имел намерение, ссылаясь на преклонный возраст и нездоровье, сложить с себя звание главнокомандующего, он указывал на генерала А., как на своего заместителя, а когда в Эстерботнии началось восстание, Клингспор послал туда А., для организации крестьян. ополчения.
По окончании войны А. в 1810 г. прибыл в СПб. во главе депутации финских офицеров, которая хлопотала о сохранении за ними прежних их "бостелей" (земельных участков) и в то же время имела побочную задачу — представить Государю о необходимости для Финляндии независимого законодательства по всем хозяйственным делам, отдельного войска, права определять налоги, права финляндцам поступать на русскую службу и т. п. В результате настойчивых действий этой депутации, 15/27 марта 1810 г. последовал манифест, упразднявший финские войска, но сохранявший за финскими офицерами их прежние права и оклады. Этот же манифест устанавливал главные основания будущей военной организации Финляндии. Летом 1811 г. А. подал Александру I записку, в которой доказывал несвоевременность учреждения финляндской милиции и высказывался против необходимости созыва сейма для рассмотрения предложения о финском войске. Впрочем, он часто менял свои воззрения и в 1820 г. высказывал мнение, что Финляндия должна иметь свою собственную армию. При учреждении в 1810 г., по докладу Сперанского, комиссии по финляндским делам А. был назначен членом этой комиссии.
Он и брат его Густав, ландсгевдинг Саволаксо-Карельской губернии, были возведены еще 15 окт. 1808 г. королем Густавом Адольфом IV в баронское швед. кор-ва достоинство, но в это время Финляндия была уже присоединена к России и диплом на баронский титул был выдан им императором Александром I — 6 мая 1812 г.

Впоследствии император Александр I-й 12 декабря 1819 г. возвел барона Иоганна Фридриха Аминова в графское Великого княжества Финляндского достоинство, наследственное в мужеском колене его по порядку первородства для старшего в роде.

28 авг. 1821 г. гр. А. (в это время тайный советник) был назначен вице-канцлером Абосского университета. Умер 30 марта 1842 г. {Воен. энц.}

♦ Аминов, Иоганн Фридрих шведск. барон, вице-канцлер Абовского универ., 1-й русский граф этой фамилии. {Половцов}

Источник: Большая биографическая энциклопедия